مروری بر مبانی مسؤولیت پزشک از دیدگاه فقهای شیعه با تأمل بر اصل برائت

نویسندگان

سید مهدی صالحی

seyyed mahdi salehi assistant professor, faculty of literature and humanities, jurisprudence and islamic law department, urmia university , urmia, iran;گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه فاطمه فرامرزی رزینی

fatemeh faramarzi razini urmia university, urmia, iranدانشگاه ارومیه نازآفرین قاسم زاده

nazafarin ghasemzadeh medical ethics and history of medicine research center, tehran university of medical sciences, tehran, iranتهران، بلوار کشاورز، خیابان 16 آذر، پلاک 23، طبقه چهارم،

چکیده

در فقه شیعه در باب مسؤولیت پزشک با عنوان «ضمان طبیب» دو نظریه ی عمده مطرح است. اکثر فقها (مشهور) پزشک حاذق و ماهر را اگر چه مرتکب تقصیری نشده باشد، ضامن می دانند؛ در مقابل، اقلیت فقها (غیرمشهور) وی را ضامن نمی دانند که عمده ی دلیل آن ها اصل برائت است. قانون مجازات اسلامی نیز به پیروی از نظر مشهور، مسؤولیت مطلق را پذیرفته است. این در حالی است که اصل برائت به علت دارا بودن مبانی دینی، اخلاقی و انطباق با سرشت انسان ها به عنوان یکی از اصول اساسی و بنیادین حقوق جزا پذیرفته شده و به دلیل عنایت خاصی که دین مبین اسلام به آن مبذول داشته، در قانون اساسی کشور ما هم چون قوانین اساسی و عادی دیگر ملل متمدن دنیا گنجانده شده است. هم چنین، امروزه، با ابداع روش های جدید درمانی و تخصصی شدن اعمال پزشکان برای جزء جزء بیماری های مرتبط با جسم و روان افراد، ضمن حساس تر شدن اعمال پزشکی، حوادث پزشکی نیز به تبع آن افزایش یافته و مفهوم تقصیر پزشکی جنبه ی خاص به خود گرفته است که تأمل بر اصل برائت را ضروری تر می کند. از این رو، پژوهش حاضر برآن است با تکیه بر اندیشه های اندیشمندان حقوقی و تألیفات فقها و اصول و قواعد فقهی، اصل طلایی برائت را در مورد پزشکان که مظهر شفابخشی خدا هستند، بیش از پیش مورد توجه قرار دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مفهوم و مبانی عدول از اصل برائت

چکیدهاصل برائت کیفری یکی از مؤلفه‌های اساسی عدالت کیفری و دادرسی عادلانه است که به‌موجب آن همۀ افراد جامعه بی‌گناه فرض می‌شوند؛ مگر اینکه اتهام آن‌ها برابر قانون، فراتر از هرگونه شک و تردید معقول در مرجع قضایی صالح احراز شود. با وجود حاکمیت فراگیر اصل برائت در امور کیفری، در موارد استثنایی از اعمال این اصل عدول می‌گردد. در این مقاله در پی پاسخ به این پرسش‌ها هستیم که مفهوم و آثار عدول از اصل بر...

متن کامل

مبانی فقهی و حقوقی کفایت رضایت آگاهانه از برائت در مسؤولیت پزشک

یکی از مسائل مطرح در حقوق پزشکی تأثیر رضایت و برائت بر مسؤولیت پزشک است و این که آیا اثر رضایت آگاهانه با شرط برائت در مسؤولیت پزشک یکسان بوده و اذن آگاهانه بیمار به تنهایی در صورت عدم تقصیر پزشک و رعایت تمامی موازین فنی و علمی پزشکی موجب رفع مسؤولیت مدنی و کیفری پزشک می گردد، آن چنانکه تأثیر برائت، رعایت احتیاط و عدم قصور پزشک است یا رافع مسؤولیت نخواهد بود. در این مقاله ضمن طرح، بررسی و نقد د...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی و مقایسه ی دیدگاه اصولیین شیعه و مفسرین فریقین در تفسیر مهم‌ترین آیات اصل برائت

اثبات و بررسی ادله‌ی برائت که یکی از بنیادی‌ترین اصل در نزد اصولیین شیعه است، اهمیت زیادی دارد. برخی از اصولیین در اثبات اصل برائت به آیاتی از قرآن استناد کرده‌اند. در این مقاله سعی شده است مهم‌ترین آیات اصل برائت مانند آیات 15 اسراء، 7 طلاق و 42 انفال را طرح نموده و نظرات اصولیین و مفسرین شیعه و اهل تسنن را در کتب اصولی و تفسیری، با یکدیگر تطبیق داده و شباهت‌ها و تفاوت‌ها را مشخص سازد. اصولیین...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
اخلاق و تاریخ پزشکی

جلد ۶، شماره ۳، صفحات ۱۷-۲۹

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023